Pekmez çok yoğun ve lezzetli tada sahip mutfak kültürümüzde önemli yeri olan güçlü bir gıdadır. Yöreden yöreye yapımı değişkenlik göstermektedir. Pekmez, üzüm, keçiboynuzu, dut, andız gibi meyvelerin ezilip ısı ile koyulaştırılmasıyla elde edilir. Tahinle çok yakışmasından dolayı mıdır bilinmez ülkemizde en çok üzüm pekmezi üretilir ve tüketilir. Çok sağlıklı olmasından dolayı keçiboynuzu ve andız pekmezini de sürekli tüketilen pekmez türlerindendir. Özellikle keçiboynuzu pekmezi yoğun demir içeriğiyle kan yapıcı özelliğe sahiptir. Tüm pekmez çeşitleri uygun koşullarda saklanırsa uzun süre bozulmadan tadını muhafaza ederler.
Pekmezimizi uygun koşullarda saklamazsak her gıdada olduğu gibi dayanmaz ve bozulmaya başlar. Pekmez hangi meyveden yapılırsa yapılsın bol miktarda antioksidan ve mineral içerir. Antioksidan bileşenlerin azalmaması ve oksitlenme olmaması için pekmezin güneş almayan bir yerde muhafaza edilmesi çok önemlidir. Güneş ısısı pekmezin sıcaklığını artırarak HMF adı verilen maddenin çoğalmasına da neden olur. HMF, Dünya Sağlık Örgütü tarafından potansiyel kanserojen olarak tanımlanmıştır ve gıda tebliğlerinden üst limitleri belirlenmiştir. Bu nedenle pekmez güneş almayan bir yerde veya buzdolabında saklanırsa daha sağlıklı bir şekilde tüketilebilir. Genelde annelerimiz nedendir bilinmez pekmezi lavabonun altındaki dolapta muhafaza etmeyi tercih eder.
Pekmez yapısı hızla değişebilen bir gıdadır. Bu nedenle uzun süre tüketilmeden bekletilmemesi gerekir. Pekmez tüketilebilecek miktarda alınmalı ve ağzı kapalı şekilde kavanozlarda saklanmalıdır. Ağzı açılan kavanozlar ise mutlaka buzdolabında muhafaza edilmelidir. Bir diğer önemli şart ise pekmezin saklandığı ortamın rutubetli olmamasıdır. Pekmezin saklandığı kabı da düzgün seçmemiz gerekmektedir. Plastik kaplar zararlı maddelerin ortaya çıkışını hızlandırırlar. Bu nedenle cam kaplar tercih edilmelidir. Satın aldığınız pekmezlerin raf ömrü 6 ay ila 1 yıl arasında değişmektedir. Her ne kadar 6 ay dayanır 1 yıl dayanır dense de açıldıktan sonra kısa sürede tüketilmesi gerekmektedir. Kapağı açıldıktan sonra 1 ay sonra bozulma başlayabilir.
Pekmez Bozulur mu?
Pekmezin üzerinde ince bir küf tabakası oluşması pekmezin bozulduğu anlamına gelir. Genelde bu aşamada pekmez atılır sonraki aşamalar pek görülmez fakat küften sonraki aşamaları da bilmekte fayda var. Genellikle bozulmanın ilk evrelerinde pekmez köpüklenir. Açık kahverengi ya da sarı renkte bir köpük pekmezin üzerini kaplar. Sonrasında pekmezin rengi koyulaşmaya başlar. Bozulduğunu anlamak gayet basittir. Bozulmamış pekmez içerisine batırılan kaşığın üzerindeki pekmezin rengi açık kahverengi olur. Bozulmuş pekmez ise kaşığın üzerinde koyu kahverengi hatta neredeyse siyah renk bırakır ve kolay akmaz. Pekmez kavanozunun dibinde tortu kalınlaşmışsa bu da bozulmanın göstergesidir. Pekmezin kendine has tadını hepimiz biliriz ve tatlı bir gıdadır. Tadında ekşime olan pekmez bozulmuş demektir ve yapısında kimyasal değişikliklerin başladığını gösterir.
Pekmez cam kavanozlarda serin ve güneş almayan yerlerde ve rutubetsiz ortamlarda saklanırsa bozulmadan 6 ay ila 12 ay boyunca saklanabilir. Bu süre içerisinde besin değerlerinde herhangi bir değişme beklenmez. Pekmez bozulmaya çok müsait bir besin olduğu için sağlığa faydalı bir pekmez tüketmek istiyorsanız nasıl saklanması gerektiğine çok dikkat etmenizi öneririz.
