Serklaj Nedir?
Hamilelikte rahim ağzının erken dönemde açılması durumunda, bu açıklığın kapatılması ve erken doğumun önlenmesi için yapılan cerrahi işleme serklaj ya da rahim ağzı dikişi denir.
Serklaj Ne Kadar Dayanır?
Eğer doğumunuz planlı bir sezeryan doğum değilse genellikle doğum başlamadan önce serklaj alınmalıdır. Doğal doğum dediğimiz normal doğum genellikle 40. haftada gerçekleşir fakat bebek gelişimini tamamlayıp daha erken gelmek isteyebilir. Bu gibi durumlara karşı serklaj 36. ile 37. haftalar arası alınır. Serklajın yöntemine göre farklılık gösterse de en çok kullanılan yöntem olan Transvajinal Serklaj uygulamasında dikişler sadece bir kaç dakika içinde alınabilir bu yüzden su gelmesi durumunda panik yapmamak gerekir. Transabdominal serklaj ise kesi gerektiren başka bir ameliyat yapılarak çıkarılır. Shirodkar serklaj yapılmışsa ve sezaryen doğum tercih ediliyorsa, daha sonraki gebeliklerde risk oluşmaması için serklajın iptal edilmesine gerek olmayacaktır. Serklaj, uygulanan kadınların %90'nında başarıya ulaşmıştır.
Serklaj Neye Göre Planlanır?
Öyküye göre serklaj: Üç veya daha fazla erken doğumu veya ikinci trimester kaybı olan hastalara önerilir. Rahim ağzının ağrısız açılması, ağrıların başlamasından önce su gelmesi gibi önceki kötü öyküler veya rahim ağzına uygulanmış cerrahi girişimler gibi ek faktörler öyküye dayalı serklaj uygulanmasında yardımcı değildir. Genellikle gebeliği 12-14. haftaları arasında gerçekleştirilir.
Ultrasona göre serklaj: Tekil gebeliği olan, geçmişinde bir veya daha fazla ikinci trimester gebelik kaybı veya erken doğum öyküsü olan kadınlarda servikal uzunluk 25 mm altında ise ve 24.ncü gebelik haftasından önce ultrasona dayalı serklaj atılması önerilir. Genellikle gebeliği 14-24. haftaları arasında gerçekleştirilir.
Diğer bilinen yöntemler ise; Transabdominal Serklaj, Yüksek Transvajinal Serklaj (Shirodkar), Transvajinal Serklaj (McDonald)
Serklaj Hangi Durumlarda Acil Olarak Uygulanır?
Vajinal akıntı, vajinal kanama veya alt bölgede baskı hissi olması durumlarında spekulum veya fiziksel muayene ile tespit edilen rahim ağzında açıklık olması durumunda uygulanır.
Serklaj Yaptıranlar Nelere Dikkat Etmeli?
İşlemden sonra, hastanın birkaç saat veya bir gece hastanede gözlem altında tutulması gerekebilir. Böylece; kasılma veya erken doğum gibi acil bir komplikasyon halinde hızlı müdahale edilebilir. Operasyon genel anestezi ile yapılmışsa, normal bağırsak hareketinin devam etmesini sağlayana kadar katı ve sıvı gıdalar kesilir. Daha sonra ise hastanın sindirimi kolay olan yumuşak ve katı yiyecekleri tüketmesine izin verilir. Genelde anestezinin vücuttan hızlı atılması için kahve tüketimi önerilir.
Serklaj sonrası 1-2 gün hafif kanama, vajinal akıntı, ağrılı idrara çıkma ve kramp oluşması normaldir. Herhangi bir servikal enfeksiyonu önlemek için doktor tavsiyesi ile antibiyotik kullanılabilir. Rahim ağzı dikişi tamamen iyileşene dek, yorucu faaliyetlerden kaçınmak ve mümkün olduğu kadar dinlenmek önemlidir. Komplikasyonları önlemek için, işlemden bir hafta önce ve en az bir hafta sonra cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Serklajın durumunu kontrol etmek için, doktorun belirlemiş olduğu aralıklarla fiziksel muayene yapılmalıdır.
Servikal Serklaj Riskleri Nelerdir?
Servikal serklaj işleminde ciddi bir risk ortaya çıkması genellikle beklenmez. Günümüzde doktorlar, servikal serklajın olası risklerini ortadan kaldırabilen önlemleri alabilmekteler ve uzmanlar bu işlemin hayat kurtarıcı bir prosedür olduğu konusunda hemfikirler. Ancak çok sık olmasa da aşağıdaki riskler mevcuttur:
- Prematüre kasılmalar,
- Genel anesteziden kaynaklanabilen alerjik riskler
- Servikal enfeksiyon olması,
- Dikişlerin yer değiştirmesi,
- Serklaj çıkarılmadan önce doğumun başlamasıyla servikal laserasyon,
- Serviksin doğum sırasında olması gerektiği gibi genişleyememesi (servikal distosi),
- İşlem öncesinde uygulanan genel anestezi ile ilişkili mide bulantısı ve kusma gibi bazı riskler,
Servikal serklaj uygulaması sonrasında hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir?
- 2 günde geçmeyen ve aşağı doğru inen karın ağrısı ya da sırt ağrısı,
- Devam eden kasılmalar veya kramplar,
- 37.8 derecenin üzerinde bir yüksek ateş veya titreme,
- Vajinal kanama olması ve geçmemesi,
- Pis kokulu ve yoğun vajinal akıntı,
- Devam eden mide bulantısı ve kusma,
- Suyun doğum zamanından önce gelmesi gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Serklaj ilk kez 1902 yılında tekrarlayan gebelik kaybını önlemek amacıyla servikal yetmezlik nedeni ile erken doğum yapan veya ikinci trimester gebelik kaybı öyküsü olan kadınlarda kullanılmıştır. Tarihi bu kadar eski olmasına rağmen ve halen birçok kadın doğum uzmanı tarafından önleyici bir girişim olarak gerçekleştirilse de farklı gruplardaki kullanımı ve etkisi oldukça tartışmalı olup optimal serklaj tekniği ve sütür zamanlaması konusunda net bir konsensüs oluşmamıştır. Her ne kadar optimal serklaj tekniği konusunda bir fikir birliği oluşmasa da yapılan araştırmalar uygun vakalarda serklaj uygulandığında ekspektan yöntem veya yatak istirahati ile karşılaştırıldığında beklenen doğum zamanını ortalama 5 hafta daha ileriye taşıdığı ve 34.ncü gebelik haftasında önce doğum olma ihtimalini yaklaşık 2 kat azalttığını göstermektedir.
Serklaj kararı artılarıyla eksileriyle önemli bir karardır.
