Organik yaşamın giderek daha popüler olduğu dünyada evde kendiniz yapmanız gereken ürünlerin başında sirke geliyor. Evde kendiniz, hazır sirkelere göre hem daha lezzetli hem de daha sağlıklı sirkeler elde edebilirsiniz. Sirke yapımının en büyük yardımcısı sirke anasıdır. Peki nedir bu sirke anası?
Sirke Anası Nedir?
Kısaca maya diyebiliriz. Nasıl ki sütü yoğurt mayasıyla mayalayıp yoğurt elde ediyorsak, meyve suyunu da sirke anası ile mayaladığımızda sirke elde ederiz. Meyve suyunun fermantasyon yani mayalanma sürecinde ortaya çıkan sirke anası, doğru şekilde saklandığında bir sonraki sirke yapımınızda işinizi oldukça kolaylaştırır. Sirke anası, mayalanma boyunca sirkenin en üst kısmında ince bir tabaka şeklinde jelimsi ve opak bir yapıda oluşur ve zamanla kalınlaşır. Kalınlaştıkça dibe çökmeye başlar. Dibe çökmeye başladığında sirkeniz olmuş demektir. İçindeki sirke anasını kenara alıp meyve parçalarını süzdüğünüzde sirkeniz hazır. Afiyet olsun.
Sirke yapmanın püf noktaları;
- Sirkenin şeker oranı yüksek olan meyvelerden yapılması gerekir. Bu yüzden en çok üzüm ve elma tercih edilir.
- İlla meyve kullanılması gerekmemektedir. Yine şeker oranı yüksek pirinç kullanımı da dünyada oldukça yaygındır.
- Sirke kesinlikle plastik veya metal kaplarda kurulmamalı.
- Sirkeyi karıştırırken kesinlikle çelik değil tahta kaşık kullanılmalıdır.
- Kurduğunuz sirkeyi 20 gün boyunda güneş ışığı almayan bir yerde muhafaza edin ve iki güne bir tahta kaşıkla karıştırın.
- 20 gün sonunda oluşan sirke anasını yine bir tahta kaşıkla başka bir cam kavanoza alın ve beslenmesi için üzerine sirke ekleyin.
Sirke Anası Yenir mi?
Evet sirke anası yenir, sağlık açısından oldukça yararlıdır. Yüksek miktarda B12, folik asit ve demir içeren sirke anası çok yoğun bir aromaya sahip olduğu için yemek biraz damak ister. Keskin tadının yanında dokusunun da jelimsi olması yemeyi zorlaştırır. Tüm bunlara rağmen sirke anasını yiyebilirseniz, kansızlığınıza iyi gelir, kan şekeriniz düzenlenir ve insülin direnci oluşumunuz engellenir. Bunların dışında sindirim sisteminiz düzenlenir hatta zehirlenmenin etkisini azalttığı, sürekli tekrar eden sedef hastalığına da iyi geldiği bilinmektedir.
Sirke Anası Nasıl Saklanır?
Kenara aldığınız sirke anasını beslenmesi için üzerine sirke ekleyin demiştik. Bunun dışında ışık görmeyen serin ve kuru bir yerde saklanması gerektiğini belirtelim. Sirke ve sirke anası buzdolabında saklanabilir fakat sirkeyi soğutmak gereksizdir. Sadece soğuk kullanmak istiyorsanız buzdolabından muhafaza edin bunun dışında direk ışık görmeyen serin bir yerde saklamanız yeterlidir.
Sirke ve Sirke Anası Bozulur mu?
Sirke anası ve sirkenin yaşadığı değişme bozulma denemez. Sirke ve sirke anası yıllar boyu doğru koşullar altında saklanırsa bozulmaz fakat zamanla tadını kaybedebilir. Bunun en büyük sebebi sirkenin oksijen ile temasıdır. Cam kavanoz kullanın dememizin sebebi de bu. Plastik kaplar öyle değilmiş gibi görünse de oksijeni geçirir ve bu da zamanla sirke içindeki sitrik asit ve kükürt dioksitin yok olmasına sebep olur. Bu durumda sirkeyi tüketmeniz sizi zehirlemez fakat nahoş tadından dolayı tüketmek istemeyebilirsiniz. Bu tat kaybı süresi de sirkenin neden yapıldığına göre değişir. Bu değişime bir kaç örnek verecek olursak; üzüm sirkesinde 2 yıl, elma sirkesinde 5 yıl, pirinç sirkesinde 2 yıl ve balzamik sirkede 3 yıl sonunda tat değişimi başlar. Bunların yanında bir de sebze meyveleri yıkamak için kullandığımız beyaz sirke var ki yıllarca tadı değişmeden durabilir. Bu tat değişimine sebep olan en büyük etkenler sirkenin hava ve güneş ışığı ile temasıdır. Hava ve güneş ışığı sirkenin kalitesini düşüren başlıca etkenlerdir. Peki bu değişimi nasıl anlayabiliriz? Sirkede oluşan renk değişiminden, üzerinde oluşan tortudan, üzerinde tekrar sirke anası oluşumundan, tat değişiminden sirkenin kalitesinin düştüğünü anlayabiliriz fakat bu sirkenin bozulduğunu göstermez yine de tüketilebilir. Bu durumun sonunda sirkenin tam anlamıyla bozulması asit oranının düşmesiyle olur. Sirke ve sirke anasının bozulmamasının sebebi içindeki asit oranıdır. Yüksek asit bulunan ortamda bakteriler üreyemediği için sirke ve sirke anası bozulmaz. Asit oranının düşmesiyle sirke ve sirke anası bozulabilir bu gibi durumlarda sirkenin kokusu tamamen değişir böyle bir değişiklik fark ettiğinizde sirkeyi atın.
Sirkenin Asit Oranı Kaçtır?
Sirkenin asit oranını ölçme şansınız varsa Amerika Sağlık Bakanlığına bağlı FDA'ya göre sirkenin asit oranı en az %4, Avrupa Birliği standartlarına göre sirkenin asit oranı en az %6 olmalıdır.
Sirke ve Sirke Anası Küflenir mi?
Ev yapımı sirkeler genelde yüksek oranda asit içerdiği için küflenmez fakat hazır aldığınız sirkelerin asit oranı düşükse küflenme meydana gelebilir. Burada önemli olan sirke anası ile küfü karıştırmamak gerekir. Hazır aldığınız sirkeler küflenirse sirkeyi dökmenizi evde yaptığınız sirkenin oluşma aşamasında küflendiğini görürseniz küf tabakasını alıp sirke yapımına devam edebilirsiniz. Buradaki küf sirkenin uygun ortamda yapılmadığını gösterir. Sirke yaptığınız ortamın nemsiz ışık almayan serin bir yer olduğundan emin olun.
Bonus Bilgi: Son olarak üzüm sirkesinin Ph değerinin 3 olduğunu belirterek bu önemli konuyu burada noktalıyoruz.