Elektrikli araçların bataryaları ne kadar dayanır dediğimizde önümüze iki farklı konu gelmekte. Birincisi elektrikli araçların kullanım ömrü ne kadardır ikincisi ise yolda elektrikli araçlar tam dolu batarya ile kaç km mesafe kat edebilirler ve menzilleri ne kadardır. Bugün sizlere bu konu hakkında detaylı bir yazı hazırladık. Yazının sonunda ise çok merak edilen elektrikli araçlar 100 km de ne kadar yakar sorusuna ayrıntılı bir cevap hazırladık.
Elektrikli araçların bataryaları sürekli gelişmekte ve kullanım ömürleri buna göre uzamaktadır. Yapılan çalışmalar, ortalama bir elektrikli araç bataryasının değişim gerekmeksizin 10 ila 20 yıl dayanacağı yönündedir. Bu kadar geniş bir aralık verilmesinin sebebi kullanım alışkanlıklarınıza göre bataryanın ömrünün kısalmasıdır. Bir bataryanın ömrünü kısaltan tek şey, geçen yıllar değildir. Zaman elektrikli araba bataryaları için temel bozulma sebebi olmakla birlikte, bataryanın şarj durumu ve aşırı hava koşullarına maruz kalması da batarya ömrünü önemli ölçüde etkiler. Elektrikli aracınızın bataryasının ömrünü uzatmak için bazı basit yöntemleri uygulayabilirsiniz. Peki nedir bu yöntemler;
- Araba bataryaları diğer bir çok batarya gibi sıcaklıktan aşırı etkilenir. Elektrikli arabaların fazla sıcağa maruz kalması arabalardaki soğutma sisteminin devreye girmesine ve durduğu yerde bataryayı boşaltmasına sebep olur. Bu yüzde mümkün olduğunda elektrikli araçlarınızı gölgeye park etmeye çalışın.
- Araç bataryaları gelen olarak lityum bataryadır ve lityum bataryaları tam şarj etmek kullanım ömrünü azaltır. Her ne kadar tam şarj ile daha çok mesafe alsanız da bu durum bataryanın kullanım ömrü için iyi bir durum değildir.
- Diğer bir konu ise hızlı şarj konusu. Hızlı şarjın batarya ömrünü azalttığı herkes tarafından bilinir fakat genelde bu durumu çok önemsemeyiz çünkü zaman her şeyden daha önemlidir. Yapılan araştırmalar hızlı şarjın batarya ömrünü %10 kadar azalttığını göstermektedir.
- Son olarak ise aracınızı uzun süreli park edecekseniz bataryayı tamamen boş veya tamamen dolu olarak park etmeyin. Bunun için en ideal yöntem bataryayı %25 ile %75 doluluk oranında bırakmaktır.
Bu arada yakın gelecekte bu saydığımız maddeleri dert etmek zorunda kalmayacaksınız. Teknoloji o kadar gelişti ki aldığınız elektrikli araçlar içinde bulundukları durumları analiz edip sizleri bu konularda uyaracak. Hali hazırda kullanılan elektrikli araçlar optimum batarya kullanımı için sürekli veri toplamaktadırlar. İlerde anlık olarak toplanacak bu veriler yapay zeka ile birleşerek siz değerli araç sürücülerine, ön panelden gerekli ikazlarda bulunacaklar.
Elektrikli arabaların bataryaları sürekli araştırma ve geliştirme süreci içerisindedir. Zaman içerisinde batarya kullanım ömürlerinin arabanın kullanım ömrünü geçeceği öngörülmektedir. Bildiğiniz üzere mevcut çoğu elektrikli otomobil Lithium-ion pillerden oluşan bataryalar ile çalışır. Birçok otomobil üreticisi ilk 4 sene için %70’e kadar kapasite garantisi sağlasa da, kapasitesi %85’in altına inmiş elektrikli otomobil sayısı azdır. Örneğin 1 yılda 140,000km yapan ve ticari görevinden dolayı zor koşullarda kullanılan İstanbul Tesla Taksiler’in batarya kaybı %8 civarındadır. Dünyada incelenen örneklerde de son kullanıcıların 200,000 km’ye kadar en fazla %10-12 kayıp yaşadıkları gözlemlenmektedir.
Elektrikli Araçların Batarya Fiyatları Ne Kadardır?
Modern bataryaların ilk kez piyasaya sürüldüğü 2010’ların başında birim (kW/s) başına yaklaşık bin dolar olan batarya fiyatlarının, 2020 yılında 150 dolara kadar düştüğü biliniyor. Batarya teknolojilerinin gelişmesi, ham madde üretiminin artması ve piyasadaki rekabet ele alındığında, fiyatların 2030’a kadar kW/s başına 73 dolara kadar ineceği bekleniyor. Bu doğrultuda 2021 için söz etmek gerekirse, 60 kW/s kapasiteli bir elektrikli araba bataryasına 9 bin dolar veya daha az fiyatla sahip olmak mümkün olabiliyor. 2025’te elektrikli otomobil fiyat/km oranıyla, fosil yakıtlı muadil modellerin fiyatta rekabet edebileceği öngörülüyor.
Elektrikli Arabaların Sürüş Menzili Ne Kadardır?
Elektrikli araba pillerinin kullanım ömrü hakkında konuştuk, şimdide biraz elektrikli araba menzilleri hakkında konuşalım. Menzil konusunda firmalar birbirleriyle yarıştığı ve sürekli geliştikleri için burada vereceğimiz bilgi yakın zamanda güncelliğini yitirecektir. Şuan batarya ve güç yönetimi teknolojilerindeki ilerlemeler sayesinde tek şarj ile yaklaşık 650 km'ye kadar sürüş menzili sağlayan araçlar piyasaya sürülmektedir. Konu ile ilgili hedef filo sitesinden aldığımız çeşitli marka ve modellerde elektrikli araçların teknik özelliklerini içeren liste ile devam edelim.
|
Marka Model |
Motor Gücü |
Şarj Süresi |
Enerji Kapasitesi |
Batarya Tipi |
Menzil |
|
BMW 740Le xDrive |
240 kW |
4 saat |
9,2 kWsa |
Lityum İyon |
45 km |
|
BMW i3 94Ah LCI |
125 kW |
8 saat |
27,2 kWsa |
Lityum İyon |
300 km |
|
BMW i8 Coupé LCI |
275 kW |
4 saat |
9,4 kWsa |
Lityum İyon |
55 km |
|
Honda NSX |
581 Ps |
- |
- |
Lityum İyon |
- |
|
Hyundai IONIQ |
141 Ps |
- |
1,6 kWsa |
Lityum-iyon Polimer
Tip |
- |
|
Hyundai Kona |
150 kW / 204 PS |
75 dk @ 50 kW (80%
doluluk) |
64 kWh |
Lityum İyon |
449 km |
|
Jaguar I-PACE |
400 Ps |
10 Saat |
900 kWsa |
Lityum İyon |
470 km |
|
Kia Niro |
141 PS |
- |
- |
Manyetik Tip
Elektrikli Motor |
- |
|
Mercedes EQC |
300 KW / 408 HP |
%80 dolum 40dk
(hızlı sarj) |
210 Ah |
Lityum iyon |
450 km NEDC normunda |
|
Mercedes GLC 350 e |
1991 ccm |
2 Saat 30 dk |
80 Ah |
Lityum iyon |
34 km |
|
Nissan Leaf |
- |
%80 dolum 49dk
(hızlı şarj) |
40 kWh |
Lityum iyon |
378 km |
|
Renault Zoe |
107 HP |
%80 dolum 1 saat 40
dk (hızlı şarj) |
41 kWh |
Lityum iyon |
300 km |
|
Smart EQ |
60 KW / 82 HP |
%80 dolum 45dk |
22 Ah |
Lityum iyon |
160 km NEDC normunda |
|
Tesla Model 3 |
- |
9 saat |
74 kWh |
Lityum iyon |
500 km |
|
Tesla Model S |
334 Ps |
9 saat |
- |
Lityum iyon |
420 km |
|
Tesla Model X |
263 Ps |
9 saat |
- |
Lityum iyon |
417 km |
|
Toyota Auris |
136 hp |
- |
- |
Nikel-Metal Hidrid
(NiMH) |
- |
|
Toyota CH-R |
98 hp |
- |
53 kw |
Nikel-Metal Hidrid
(NiMH) |
- |
|
Toyota Prius |
98 hp |
- |
53 kw |
Nikel-Metal Hidrid
(NiMH) |
- |
|
Toyota RAV 4 |
155 hp |
- |
105 kw/50 kw |
Nikel-Metal Hidrid
(NiMH) |
- |
|
Toyota Yaris |
100 hp |
- |
45 kw |
Nikel-Metal Hidrid
(NiMH) |
- |
|
Volvo S90 T8 Twin
Engine |
1969 cc |
- |
10,4 kw |
Lityum iyon |
45 km |
|
Volvo XC90 T8 Twin
Engine |
1969 cc |
- |
10,4 kw |
Lityum iyon |
37 km |
Elektrikli Araba 100'km de Ne Kadar Yakar?
Enerji olarak hesaplandığında 1 litre benzin yaklaşık 6,5 kWh enerji eşleniğine sahiptir. Ortalama bir elektrikli aracın 100km’de 19 kWh enerji tükettiği düşünüldüğünde, bu yaklaşık 3 litre benzin / 100km’ye denk gelmektedir.
Önemli olan bu hesabı nasıl yaptığımızı öğrenmeniz. Çünkü ülkemizde hem benzin fiyatı hem de elektrik fiyatı sürekli değişmekte. Ayrıca elektrikli araçların hepsi birbirinden farklı tüketim değerlerine sahipken aynı araç farklı kullanım koşullarına ve farklı hava şartlarına göre farklı tüketimler yapmakta. Sizin anlayacağınız elektrikli araçlar 100 km de ne kadar yakar sorusu çok fazla kritere bağlı olarak değişmekte. Gelin şimdi hesabın nasıl yapıldığına bakalım. Öncelikle EPDK'nın sitesinden 1 kw elektrik ne kadar bunu öğreniyoruz. Bildiğiniz üzere elektrik fiyatı ev, ticarethane veya sanayi abone gruplarına göre değişiyor. Genellikle en pahalı elektriği ticarethaneler kullanıyor bu yüzden biz hesabımızı ticarethane tarife fiyatına göre yapmak istedik. EPDK'nın sitesi elektrik birim fiyatlarını öğrenmek için çok karışık. Başka sitelerden elektrik birim fiyatını daha kolay öğrenebilirsiniz fakat yine de EPDK'nın sitesinden öğrenmek isterseniz buyurun EPDK tarifeler sayfası. Günümüz itibariyle 1 kWh ticarethane tarifesi elektrik fiyatı 1,2175 TL. Bunun yaklaşık 70 kuruşu elektrik fiyatı iken gerisini dağıtım bedeli ve vergiler oluşturmaktadır.
Hesaplamamızı benzinli araçlara göre yapacağız isterseniz dizel fiyatına göre kendi hesabınızı yapabilirsiniz. Bugün itibariyle Türkiye'de 1 litre benzin fiyatı ortalama 7,82 TL'dir. 1 litre benzin 7,82 / 1,2175 = 6,42 kWh enerji eşleniğine sahiptir. Ortalama bir elektrikli araç 100 km de 18-20 kWh elektrik tüketir. Bu değer kullanım alışkanlığınıza ve hava şartlarına göre değişir. Normalde 20 kWh tüketen bir elektrikli araç çok soğuk havalarda 30 kWh elektrik tüketimine sahip olabilirken uygun hava şartlarında ve optimum hızlarda 14 kWh tüketime kadar düşebilir. Biz yine ortalama olarak 19 kWh değerini alırsak; 19 kWh / 6,42 kWh = Yaklaşık 3 değerini buluruz. Bu da ortalama bir elektrikli arabanın 100 km de 3 litre benzine eş değer elektrik yaktığını gösterir. Belirttiğimiz gibi bu değer bir çok kritere göre değişir. Örneğin arabanızı ticarethane elektriğinde değil de mesken elektriğinde şarj etseydiniz %25 daha ucuz olacaktı. Bu durumda bulduğumuz 3 litre benzin değeri 2,25 litre benzin değerine düşecekti. Hatta tarifenizi 3 zamanlıya geçirip arabanızı sadece geceleri şarj ederseniz bulduğumuz 3 değerini 1,5 litre benzin değerine düşürebilirsiniz fakat bu durumda da akşam yani puant zamanında elektrik fiyatı 2 kat pahalı olacağı için bulduğumuz 3 değerini 5-6 litre benzin değerlerine çıkarabilirsiniz.
Bu yaptığımız hesap Türkiye için geçerli olup herhangi başka bir ülke için 3 değeri değişecektir. İnternette başka kaynaklarda 1 litre 2 litre benzin gibi değerler görebilirsiniz. Eğer yazı 2018 de yazıldıysa o zamanlar benzin yaklaşık 6,25 TL iken 1 kWh elektrik 35-40 kuruştu. O zamanlar elektrikli araçlar 100 km de 1 litre benzin karşılığında elektrik tüketiyorlardı. Elektrik fiyatları pahalandıkça bu değer 3'e kadar çıktı. Sizde bu yazıyı gelecekte okuyorsanız yukarıda anlattığımız hesaba göre tekrar yapınız.
