Sağlıklı beslenme fikrinin ülkemizde yaygınlaşmasıyla keşfedilen fermente bir çaydan bahsedeceğiz bugün. Türkçe'si kombu çayı ya da Kamboçya çayı olarak anılan bu çay adını kombucha mantarından alıyor. Genel olarak kombu çayı, kombucha mantarının fermente edilmesiyle elde ediliyor.
Buzdolabında bir süredir bekleyen bir şişe kombu çayınız var. Etiketteki son tüketim tarihi yaklaşıyor ve hala içilebilir olup olmadığından emin değilsiniz. Ya da belki bir maya kullanarak kombu çayı yapıyorsunuz ve bu fermente içeceği ne kadar süre saklayabileceğinizden emin değilsiniz. Kombu çayı satan birkaç marka var ve bu markaların her birinin üzerinde birbirinden farklı raf ömrü süreleri var. Bu durum biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bazı üreticiler, açılmamış şişeleri buzdolabında saklamanızı isterken, bazı üreticiler şişelerin üzerine kilerde tutulmasının daha uygun olduğunu yazar. Bugünkü yazımızda kombu çayı bozulur mu, depolama koşulları ve ne kadar dayanır konularından bahsedeceğiz.
Kombu Çayı Nasıl Saklanır?
Marketten satın alınan hazır kombu çayı ile başlayalım. Girişte belirttiğimiz gibi hazır kombu çaylarını saklamak biraz kafa karıştırıcı olabiliyor. Bazı markalar herhangi bir bozulma olmadan kombu çayının oda sıcaklığında 6 ay saklanabileceğini söylerken bazı markalar ürettikleri kombu çayının sürekli buzdolabında saklanmasını öneriyor. Bizim tavsiyemiz şişe üzerinde oda sıcaklığında saklayabilirsiniz yazmayan tüm kombu çaylarını buzdolabında saklayın. Eğer buzdolabında saklamayacaksanız bile şişeyi güneş ışığından ve ısıdan uzak tutun. Hem direk güneş ışığı, hem ısı kombu çayının içinde yaşayan canlı kültürleri riske atabilir. Kombu çayı, aynı kefir ve yoğurt gibi probiyotikler açısından zengin kültürlü bir içecektir.
Kombu çayındaki probiyotikler, oda sıcaklığında çok daha aktif olma eğilimindedir ve bu durum, aşırı karbonatlaşmaya ve ekşi bir tada neden olabilir. Aşırı fermente olma durumlarında, kombu çayı kelimenin tam anlamıyla sirkeye dönüşebilir ve muhtemelen içmek istemezsiniz. Buna rağmen eğer şişe üzerinde oda sıcaklığında saklayabilirsiniz yazıyorsa bunu çekinmeden yapabilirsiniz çünkü üretici kombu çayını oda sıcaklığında daha fazla dayanması için gerekli işlemlerden geçirmiş demektir.
Ev yapımı kombu çayı söz konusu olduğunda, tıpkı marketten satın alınan muadili birçok markada yaptığınız gibi buzdolabında saklayın. Elbette, ev yapımı kombu çayının mayalanması bitirdikten sonra buzdolabına aktarıyorsunuz. Bunun nedeni, soğuk buzdolabının fermantasyon sürecini önemli ölçüde yavaşlatmasıdır. (Bu yüzden mayalanma bittikten sonra sirkeye dönüşmemesi için buzdolabına alırız.)
Kombu Çayı Ne Kadar Dayanır?
Marketten satın alınan kombu çayının üzerinde son kullanma tarihi mevcuttur. Fermente bir ürün olduğu için, etiket üzerindeki tarih geçtikten sonra bile kolay kolay bozulmaz bir kaç ay daha güvenle tüketilebilir. Bir kaç ay geçtikten sonra kendisi bozulmasa da tadı yavaş yavaş değişir ve daha asidik hale gelir. Kombu çayınız oda sıcaklığında saklanmaya uygunsa ve etikette belirtilen tarihten sonra tüketmeyi düşünüyorsanız, buzdolabına koyun. Buzdolabında, son tüketim tarihinden tarihten sonra en az birkaç ay boyunca lezzetini korumalıdır. Şişeyi açtıktan sonra, optimum lezzet ve karbonatlaşma seviyesi için içeceği muhtemelen bir hafta içinde içmelisiniz . Düzgün saklanırsa bozulmaz, ancak tadı zamanla bozulur.
Ev yapımı kombu çayı söz konusu olduğunda, buzdolabında saklandığında muhtemelen birkaç ay dayanır. Evde yapmak için hazır kombu çayı seti aldığınızda ve evde kendi kombu çayınızı yaptığınızda buzdolabında 3 ay kadar saklayabilirsiniz.
Kombu Çayı Buzdolabında Ne Kadar Dayanır?
- Ticari olarak şişelenmiş kombu çayı (açılmamış) etiketteki son tüketim tarihi + (2 – 3) ay,
- Ticari olarak şişelenmiş kombu çayı (açılmış) 1 hafta,
- Ev yapımı kombu çayı buzdolabında 1 ila 3 ay arası dayanır.
Lütfen yukarıdaki sürelerin tahmini olduğunu ve yalnızca en iyi kalite için olduğunu unutmayın. Tadı o kadar iyi olmasa da, uygun şekilde saklanırsa kombu çayı çok daha uzun süre dayanabilir.
Kombu Çayının Bozulduğu Nasıl Anlaşılır?
Kombu çayı fermente edildiğinden, en azından teknik olarak zaten bozuktur. Ancak zamanla içeceğin belirli nitelikleri değişir ve bazı durumlarda onu atmayı veya başka amaçlarla kullanmayı tercih edebilirsiniz. Kombu çayının fermantasyonu asla durmaz. Zamanla içerisinde katı yapıla oluşabilir. Tıpkı uzun süre saklanan sirkenin kendi kendine sirke anasını oluşturmaya başlaması gibi. Sonuç olarak, küf veya kötü koku gibi belirgin bozulma belirtileri yoksa, tadını kontrol etmek için bir yudum almaktan çekinmeyin. Aşırı ekşi ve neredeyse sirke gibiyse, muhtemelen içmek istemeyeceksiniz. Tabii gerçekten fazla fermente edilmiş içeceklere ilginiz yoksa.
Aşırı Ekşiyen Kombu Çayı Nasıl Değerlendirilir?
- Bir sonraki ev yapımı kombu çayı için maya görevi görebilir.
- Sirke gibi ev temizleyici olarak kullanılabilir.
- Elma sirkesi yapımında kullanılabilir.
- Turşu yapımında kullanılabilir.
- Yüz toneri olarak kullanılabilir.
- Sıradan sirke yerine kullanılabilir.
- Probiyotik su yapımında kullanılabilir.
- Mayonez yapımında kullanılabilir.
- Salata sosu olarak kullanılabilir.
